ardy beld - journalist

De Russische invasie van Oekraïne gaat binnenkort het vierde jaar in. Ondanks de avondklok en de dagelijkse raket- en droneaanvallen beleeft de underground in het geteisterde land een ware opleving. Alex Kraev uit Odessa heeft als drummer, gitarist en bassist een lange reeks van hardcore- en skatepunkbands op zijn naam staan. Zijn recente bandprojecten heten Concrete Control, 811 (eight eleven), Dughouse en Vidsich. Maar de oorlog eist zijn tol. Zijn baan als ICT-er heeft Alex moeten inwisselen voor een officierscarrière in het Oekraïense leger. De 33-jarige programmist vertelt over skaten, punk, benefietconcerten en de situatie aan het front.

Volgens Oekraïens bijgeloof wordt een ongedoopt meisje dat op jonge leeftijd overlijdt een woudgeest, een zogenaamde ‘mavka’. In de eerste week na Pinksteren doolt ze samen met de geesten van andere lotgenotes zeven dagen lang door de bossen, rivieren en meren van Oekraïne. Als ze op een van haar tochten een argeloze sterveling tegenkomt, kietelt ze hem net zolang tot ook hij dood is. Een perfecte legende voor een geweldloze partizanenbeweging die alleen uit vrouwen bestaat: ‘Zla Mavka’.

In Rusland staat een motorclub volledig in dienst van de overheid. De centrale figuur onder de onderuitgezakte onderdanen achter de brede sturen heet Aleksandr Zaldastanov. Samen met Vladimir Poetin maakt hij regelmatig een tochtje op de motor. Van metalhead uit de underground van Moskou werd hij de leider van Night Wolves MC, een keiharde bondgenoot van het Russische regime.

Een jonge Tsjetsjeense vrouw die naar Sint-Petersburg vluchtte vanwege een gedwongen huwelijk werd door de politie naar haar geboortestreek gedeporteerd. Sindsdien is er geen teken van leven meer. Seda Soelejmanova groeit op in Alchan-Tsjoert, een noordelijke voorstad van de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny. De nederzetting bestaat uit alleenstaande huizen die achter hoge muren en gesloten toegangshekken staan. Er wonen iets meer dan 7.000 mensen. Het openbare leven speelt zich vooral af rond de moskee. Op de weg rijden buitenlandse merken als BMW, Mercedes en Audi. Buiten zijn het bijna uitsluitend mannen die hun gezicht vertonen. Ze begroeten elkaar met omhelzingen. Iedereen schijnt elkaar te kennen.  

Aleksandr Loekasjenko is wellicht niet de laatste, maar zeker de langstzittende dictator van Europa. Terwijl hij vroeger vooral de lachers op zijn hand had met zijn ijshockey, sauna en wodka tegen corona en staatsdiners met boerenomelet, is de ex-directeur van een staatsboerderij inmiddels uitgegroeid tot een internationaal gezochte oorlogsmisdadiger. Hoe kan een onderontwikkelde man met vastgestelde psychische afwijkingen een Europees land met 9 miljoen inwoners dertig jaar lang in een ijzeren greep houden? 

Belarus heeft negen miljoen inwoners en is gelegen tussen Polen, Litouwen, Letland, Oekraïne en Rusland. De voormalige Sovjetrepubliek wordt inmiddels bijna 30 jaar met harde hand geregeerd door machthebber Aleksandr Loekasjenko. Door velen wordt het land ‘de laatste dictatuur van Europa’ genoemd. In augustus 2020 gingen na de zoveelste gefalsificeerde presidentsverkiezingen honderdduizenden Belarussen de straat op. Drie jaar na dato rekent het regime af met het muzikale geweten van de toenmalige protesten; drie rockmuzikanten uit de provincie die zich ‘Tor Band’ noemen.